Je ziet ze natuurlijk al jaren staan. Mooie glimmende hoge airfryers die tot in de supermarkt worden aangeboden. Totnogtoe ging je voor je oude, vertrouwde frituurpan maar bent ondertussen wel nieuwsgierig geworden. Werkt zo’n airfryer nou eigenlijk net zo goed als een frituur op olie? En hoe kan dat dan? Deze blog neemt je mee naar de wereld van het frituren met lucht. En legt uit wat het verschil is tussen met olie frituren en met lucht. Om daarbij ook een paar voordelen van de airfryer aan te stippen.
What’s in a name?
Vanuit de burelen van Philips is de naam geboren en wel als Philips Airfryer. Maar al snel werd de term airfryer algemeen in zijn betekenis van ‘heteluchtfriteuse’. Ook Tefal, Princess en Inventum gingen er mee vandoor. De heteluchtfriteuse haalde het als woord niet want airfryer bekte gewoon veel makkelijker. Nu maken ook Tomado, Molino, Wartmann, Tristar en tal van ander merken hun airfryers. De term is nu ingeburgerd en niet langer alleen voor Philips. Die overigens wel patent heeft op een bijzondere technologie om de hete lucht te laten draaien in het binnenwerk. Via een stervormig design in de pan raast de hete lucht op een bepaalde manier langs de hapjes. Het is een techniek die Rapid-Air-Technologie wordt genoemd en maakt de airfryer ook uitermate geschikt om te grillen, bakken en braden.
De opvolger van de frituurpan
Simpel gezegd is een airfryer gewoon een alternatief voor de frituurpan. Alleen giet je er geen frituurolie of -vet in. De airfryer is bovendien in de keuken een allemansvriend. Je kunt er namelijk niet alleen mee frituren. Hij is ook te benutten voor het betere bakwerk, om te grillen en zelfs te braden. De airfryer doet dat allemaal zonder hulp van vetten of oliën. Die doet zijn werk met hetelucht. Toegegeven, er zijn modellen waarbij je nog een lepeltje olie moet toevoegen. Dat zou bijvoorbeeld de frietjes net dat beetje extra krokant maken. De airfryer bakt zo een stuk gezonder dan de traditionele friteuse. Gaat dat ten koste van de smaak? Dat komt verderop aan de orde. In elk geval kan de airfryer heel veel aan: van alle mogelijke snacks tot stevige kippenpoten.
Hoe doet een airfryer z’n werk?
De airfryer zuigt lucht naar binnen en verhit die tot een temperatuur die kan oplopen tot 200 graden Celsius. Veel airfryers hebben bedieningspaneeltjes waarbij je zelf de temperatuur en de bereidingstijd kunt instellen. De hete lucht wordt nu continu rond gewerveld zodat dat wat je in de airfryer hebt gelegd, gaar wordt gemaakt. Door het ronddraaien van de hete lucht krijgt het oppervlak van je eten een goudbruin laagje dat zich verhardt tot een krokant korstje. Dat kleine scheutje olie dat je toevoegt, helpt in dat proces. Heb je een iets luxere uitvoering, dan krijg je een model waarbij je uit allerlei bakprogramma’s kunt kiezen. Zoals een programma om lekkere kip klaar te maken. De keuze in bakprogramma’s verschilt nogal eens per merk en zelfs per type, dus houd in de gaten wat een airfryer kan, voordat je er eentje koopt.
Welke voordelen heeft een airfryer boven een frituurpan?
Dat is niet moeilijk en heeft duidelijk met gezondheid te maken. Frituren in olie betekent vet in en aan je gerechten toevoegen. Hoe lekker al die in olie gefrituurde snacks ook zijn, je eet je wel bomvol olie. In een tijd waarin E-nummers kritisch worden bekeken en op goede, gezonde voeding wordt gelet, kan het nuttigen van een frituurmaal niet ieders waardering opbrengen. Dan is een alternatief dat z’n werk met hete lucht doet, een gouden greep. Frieten en snacks uit de airfryer komen veel minder vet op je bord dan vanuit de frituur.
Van minder ongezond tot gezond
Men zegt wel dat snacken uit de airfryer gezonder is. Beter is het om het anders te stellen: de airfryer maakt je snacks minder ongezond voor je. Bovendien krijg je niet die zware oliegeur die een walmende frituurpan door je keuken jaagt. Stop je nu eens iets anders in de airfryer, bijvoorbeeld groenten of aardappelen die je erin gaart, dan worden de hapjes uit de airfryer zelfs gezond! En als laatste voordeel is er het schoonmaken. Wie ooit eens een oliefrituur heeft gereinigd, weet wat voor smerig klusje dat is. De airfryer is in een mum van tijd schoon want hete lucht laat geen viezigheid achter. Vergelijk je de airfryer met de oude frituur, dan vallen de voordelen snel op:
- airfryer is gezonder want verhit met hete lucht
- airfryer is veelzijdiger want kan ook bakken, braden en grillen
- airfryer stinkt niet naar oude olie
- airfryer is supersnel schoon te maken
- airfryer is veiliger want geen rondspattende oliespetters
- airfryer kan ingezet worden voor gezond eten
De ‘enge’ acrylamide
Acrylamide is een stofje dat, bij inname in grote hoeveelheden, kanker kan veroorzaken. Acrylamide ontstaat bij het bereiden van zetmeelrijke groenten zoals mais of aardappelen. Ah, frieten dus! En dan vooral als ze een beetje zwart gebrand zijn. Smaakt niet lekker en is ook niet gezond. Het schijnt dat de airfryer frieten maakt die minder last hebben van acrylamide. Vooral als je je voorgebakken frietzakken uit de supermarkt haalt. Acrylamide begint op te komen als je aardappelen verhit boven de 120 graden zonder dat er water bij aanwezig is. Het is dan ook goed om je friet tot een goudgele kleur te bakken en niet naar bruin over te laten gaan.
De voedingswaarden van beide bakmethoden
Friet is friet, hoe je het ook bakt. De friet zelf levert vanuit beide bakmethoden ongeveer dezelfde koolhydraten. Die uit de oliefrituur krijgt er natuurlijk wel een aardige portie olie bij. Hieronder een overzichtje van een portie friet/aardappelen van 150 gram, uitgedrukt in energie (kCal) en verzadigd vet:
- Gekookte aardappelen: 129 kCal en 0,2 gr vet
- Airfryer friet: 440 kCal en 13,2 gr vet
- Patat uit de oliefrituur: 466 kCal en 22,2 gr vet
Waarbij bedacht moet worden dat je bij ingevroren friet dus friet gebruikt die al voorgebakken werd. En dat gebeurde in vet. De frieten zelf zijn dus al doordrenkt met vet voordat die in de oliefrituur gaan of in de airfryer. Daarom worden ze ook zo mooi krokant. Qua calorieën schelen beide frituurmethoden niet eens zo veel, maar qua bijkomend vet wel degelijk!
Hoe werken de smaken uit bij beide methoden
Hier zijn de meningen toch wel verdeeld over. Professionele testpanels vonden de byte en smaak van airfryer-friet redelijk vergelijkbaar met friet uit de oliepan. De knapperigheid was ongeveer gelijk. De olie van de oude frituurpan maakte de frieten wel vetter, maar voor veel mensen is dat juist een aangename smaakbelevenis. Anderen verkozen de wat drogere friet boven de verzadigde patatjes uit de oliefrituur. Smaken verschillen, zou je zeggen. Maar waar wel iedereen het over eens is: de airfryer maakt veel lekkerder friet dan friet uit de oven.
Zijn er dan geen nadelen bij gebruik van een airfryer?
Toch wel. Vaak koop je een heteluchtfriteuse gewoon te klein. In elk geval als het hele gezin graag aan de patat wil. Net als bij een oliefrituur kun je de airfryer beter niet helemaal vol proppen, dat komt het eindresultaat beslist niet ten goede. Je werkt dus per keer met kleine porties. En je bent ook langer aan het bakken dan met een oliefrituur.
Het schijnt ook dat snacks als kroketten en bitterballen het in de airfryer minder goed doen dan in de oude, vertrouwde frituur. En inderdaad, ook friet uit de airfryer smaakt toch net even anders dan uit de snackbar of uit de oliefrituur. Dat komt omdat ze gewoonweg minder vet zijn. En bijna iedereen vindt vet lekker. Dat melden onze hersenen zodra we iets vettigs in onze monden proppen. Dus dat echt lekkere smaakje ontbreekt een beetje. Gewenning is het enige dat uiteindelijk werkt. Na tientallen keren airfryer-friet gegeten te hebben, ga je juist daar weer aan wennen. En eet je dan een keer onderweg patat in de snackbar, dat kan juist dat overtollige vet je een beetje tegenstaan.
Tot slot de prijs
Airfryers zijn over het algemeen duurder dan op olie werkende frituurpannen. Voor een kwalitatieve airfryer ben je € 150 euro of meer kwijt. Topmodellen lopen richting € 250. Maar dan heb je ook wel wat. Een alleskunner waarmee je kunt frituren, bakken, braden, grillen en zelfs roosteren. Met een inhoud waardoor het hele gezin samen tegelijk kan tafelen. Overigens zijn er ook airfryers voor een paar tientjes, dus een keer experimenteren met heteluchttechniek en friet hoeft je niet meteen arm te maken.